خبرخوان نوين پلاس

دامپروري به علت برخورداري از رشد پيوسته و پايدار اقتصادي، تامين امنيت غذايي، بازدهي سرمايه، ارزآوري ، ارزبري كمتر در مقايسه با ساير بخش هاي اقتصادي كشور از توانمندي هاي خاصي برخوردار است.به گزارش بهداشت نيوز اين زير بخش در اقتصاد كشاورزي ايران نقش حياتي بر عهده دارد؛ زيرا حدود 70درصد افراد شاغل در روستاها، 90درصد عشاير و 10 درصد از جمعيت شهرنشيين به صورت مستقيم در فعاليت هاي مرتبط با امور دام حضوري فعاليت دارند.

از مهمترين توليدات بخش كشاورزي شير و فرآورده هاي آن است كه از هزاران سال پيش در رديف مهمترين مواد غذايي تأمين كننده نيازهاي بشري بوده است كه علاوه برداشتن ارز غذايي فوق العاده در پيشگيري از بسياري از بيماري ها نيز نقش به سزايي دارند.
اهميت اقتصادي توليد شيردامپروري و به دنبال آن صنايع تبديلي فرآورده هاي دامي، نقش مهمي را در توليد اشتغال ايفا كرده و رشد و شكوفايي آن مي تواند به رشد بخش كشاورزي و به دنبال آن شكوفايي اقتصاد كشور كمك به سزايي كند. بخش كشاورزي تامين كننده بيش از يك پنجم توليد ناخالص داخلي، يك پنجم اشتغال، بيش از چهار پنجم نيازهاي غذايي و بيش از يك چهارم صادرات غيرنفتي كشور است.
با وجود اهميت اقتصادي توليد و عرضه شير در صنعت دامپروري، متاسفانه اين صنعت با مشكلات فراواني مانند وابستگي قيمت و توليد شير به توليد وعرضه علوفه، زياد بودن ضريب تبديل خوراك به محصول، نبودن نژاد مناسب گاو شيري در كشور، توليد حدود دوسوم شير در بخش سنتي، عدم درجه بندي و بسته بندي مناسب و رعايت نكردن استانداردهاي لازم براي نگهداري محصول ، كمبود مراكز جمع آوري شير نسبت به شير توليد شده در كشور، عدم استفاده از فناوري هاي جديد در صنعت شير و عدم برخورد قاطع با فرآوري كنندگان غيرمجاز و بدون مجوز مواجه است.
تاثير قيمت شير و گوشتاكبر سلماني، دانش آموخته دانشكده اقتصاد، مديريت و بازرگاني دانشگاه تبريز با راهنمايي دكتر رضا رنج پور و مشاوره دكتر حبيب آقاجاني، در پايان نامه كارشناسي ارشد خود به بررسي عوامل اقتصادي موثر بر عرضه شير در ايران پرداخته است.
هدف اصلي او در اين معالعه بررسي تاثير عوامل اقتصادي موثر بر عرضه شير در ايران و بررسي روند اين عوامل اقتصادي به تفكيك استان ها است. فرضيه هاي اصلي مورد بررسي او در اين تحقيق، تاثير مثبت قيمت خريد شير و تاثير منفي قيمت گوشت و هزينه نهاده هاي دامي بر عرضه شير در ايران است.
براين اساس در راستاي اهداف تحقيق از5 متغير مستقل و داده هاي 28استان ايران در بازه زماني 1381- 1392استفاده كرده است.
نتايج پژوهش او نشان داده است كه بررسي تخمين قيمت شير و سطح مرتع با وقفه يكساله و تعداد دام تاثير مثبت بر عرضه شير داشته است و قيمت گوشت با يك سال وقفه و هزينه نهاده هاي دامي تاثير منفي بر عرضه شير در ايران دارد.
توليد فرآورده هاي دامي در كشورهاي پيشرفته صنعتياو در اين پژوهش عنوان كرده است كه توليد و نقش فرآورده هاي دامي در اقتصاد كشور اهميت ويژه اي دارد. در كشورهاي پيشرفته صنعتي و توسعه يافته سهم زيادي از درآمد، حاصل از توليدات دامي و كشاورزي است.
به عنوان مثال در كشور آلمان 75 درصد كل بخش كشاورزي را محصولات دامي تشكيل مي دهد. در كشور ايران دامپروري و توليدات دامي از نظر درآمد و ايجاد اشتغال و به لحاظ خودكفايي داراي اهميت مضاعف است.
با اين وجود، اين توليدات دامي به هيچ وجه جوابگوي تقاضاي در حال رشد نيست. پيشرفت هر جامعه با كيفيت تغذيه آن جامعه مورد سنجش قرار مي گيرد و پيشرفت اقتصادي يك جامعه ارتباط مستقيم با سلامت فكر افراد آن جامعه دارد.
بخش كشاورزي و دامپروري در تحكيم پايه هاي اقتصادي كشورهاي روبه رشد و در حال گذار، نقشي اساسي ايفا مي كند. ازآنجايي كه بخش كشاورزي و دامپروري ازنظر تامين نيازهاي غذايي مردم، تامين مواد اوليه صنايع، اشتغال افراد و ايجاد درآمد اهميت دارد، ثبات و استمرار اين بخش از عوامل عمده كمك كننده به ثبات اجتماعي و رشد اقتصادي جامعه به شمار مي آيد.
محصولات لبني ايران از نظر كيفي مطلوب نيستدر بخش ديگري از اين تحقيق ذكر شده است كه دامداري در زمره صنايع پويا و اشتغال زاست و از همه مهمتر اينكه بخش دامداري با امنيت غذايي و سلامت جامعه گره خورده و به عنوان يكي از اصلي ترين بخش هاي توليد مواد پروتئيني و لبني، اهميت عمده اي در تغذيه انسان ها دارد.
بررسي ها نشان مي دهد كه ميزان مواد غذايي توليد شده در ايران از نظر كمي كافي است اما ازنظر كيفي در سطح مطلوبي نيست.
شير، به عنوان پايه محصولات لبني، در تغذيه انسان نقش ارزنده اي دارد و كشورهاي جهان بر توليد، تجارت و مصرف بهينه آن سرمايه گذاري هنگفتي مي كنند. در اين راستا، اهميت شير گاو در كل شير توليد شده به مراتب بيش از ديگر دام هاي شيري است.
برآوردهاي كشش قيمتي و درآمدي شير نشان مي دهد كه اين كالا، كالايي كشش ناپذير و ضروري است به دليل ضرورت مصرف و نداشتن جانشين، اين ماده غذايي در سبد غذايي خانوار ايراني از اهميت ويژه اي برخوردار است.
در طول سه دهه گذشته، با توجه به روند افزايش هزينه هاي توليد در بخش كشاورزي به علت وجود تورم در اقتصاد كشور، پايداري اقتصادي فعاليت هاي كشاورزي به شدت مورد هجوم واقع شده و قدرت خريد كشاورزان كاهش يافته است؛ توليد درآمد در بخش كشاورزي مستقيما «تحت تاثيرسياست هاي دولت بر مالكيت زمين، قيمت گذاري قابليت دسترسي نهاده ها، در دسترس بودن بازارهاي مناسب و ديگر» انگيزه هاي توليد كشاورزي است.
نقش سياست هاي دولتي در تقويت اين صنعتاز آنجايي كه صنعت لبنيات سهم عمده اي در ارز افزوده و اشتغال بخش كشاورزي دارد محصولات اين صنعت با تامين ارزان ترين منابع پروتئيني كشور، سهم قابل توجهي در سبد مصرفي خانوار ايراني دارد به همين خاطر، دولت با اتخاذ سياست هاي مختل و اثرگذاري بر مولفه هاي بازار لبنيات به ويژه شير، به حمايت از توليدكنندگان و مصرف كنندگان اين صنعت پرداخته است اما در بخش دامپروري نوسانات قيمت شير متناسب با نوسنات هزينه هاي توليد شير نيست.
با ادامه اين وضعيت انتظار مي رود كه جمعيت دام و توليد شير رشد كمتري داشته باشند؛ بنابراين در سياست دولت نيازمند نگاه دوباره به مطالعه و تقويت كل سيستم توليد شير با استفاده از فناوري جديد، بهبود در مكانيرم توليد شير، پرداخت اعتبارات، پوشش ريسك و دسترسي بيشتر به بازار به منظور افزايش سودآوري، كاهش خطر ابتلا به بيماري دام، تشويق به پرورش حيوانات لبني و توليد شير دارد.
پس وجود سياست هاي كارآمد براي تداوم فعاليت هاي دامداران از ضروريات بخش كشاورزي پايدار است. در چنين شرايطي، كنترل عوامل اقتصادي موثر بر عرضه شير كه عمدتا به مثابه ابزار تنظيم سياست هاي دولت براي ايجاد تعادل در صنعت دامپروري، اهميت مي يابد به گونه اي كه مي تواند شرايط مناسبي را جهت هماهنگي رشد و توسعه اقتصادي ايجاد كند.
در اين راستا بررسي عوامل اقتصادي مؤثر بر عرضه شير براي پايداري در صنعت دامپروري و همچنين بخش كشاورزي اهميت مي يابد.
ازآنجايي كه علاوه بر دامداري هاي صنعتي در بيشتر مناطق روستايي ايران شغل بسياري از خانوارها دامداري سنتي است و همچنين درآمد حاصل از توليد شير و ديگر محصولات دامي سهم زيادي در تامين معاش اين خانوارها دارد و از طرفي ديگر وجود نوسانات شديد تورم در سال هاي اخير و متاسفانه به دليل فاسد شدن آسان شير و وجود بازار انحصار چند جانبه خريد، تورم، هزينه هاي بالاي نهاده هاي دامي و از طرفي عدم وجود حمايت مستمر دولت از اين بخش موجب عدم ثبات دامداري سنتي و صنعتي كشور ما شده است و منجر به ايجاد مشكلات و تنگناهاي شديد در صنعت دامپروري شده است.
بنابراين به منظور برنامه ريزي دقيق و بهتر براي افزايش توليد و عرضه شير، شناسايي عوامل اقتصادي تاثيرگذار بر توليد و عرضه شير اجتناب ناپذير و ضروري است.

دامپروري به علت برخورداري از رشد پيوسته و پايدار اقتصادي، تامين امنيت غذايي، بازدهي سرمايه، ارزآوري ، ارزبري كمتر در مقايسه با ساير بخش هاي اقتصادي كشور از توانمندي هاي خاصي برخوردار است.به گزارش بهداشت نيوز اين زير بخش در اقتصاد كشاورزي ايران نقش حياتي بر عهده دارد؛ زيرا حدود 70درصد افراد شاغل در روستاها، 90درصد عشاير و 10 درصد از جمعيت شهرنشيين به صورت مستقيم در فعاليت هاي مرتبط با امور دام حضوري فعاليت دارند.

از مهمترين توليدات بخش كشاورزي شير و فرآورده هاي آن است كه از هزاران سال پيش در رديف مهمترين مواد غذايي تأمين كننده نيازهاي بشري بوده است كه علاوه برداشتن ارز غذايي فوق العاده در پيشگيري از بسياري از بيماري ها نيز نقش به سزايي دارند.
اهميت اقتصادي توليد شيردامپروري و به دنبال آن صنايع تبديلي فرآورده هاي دامي، نقش مهمي را در توليد اشتغال ايفا كرده و رشد و شكوفايي آن مي تواند به رشد بخش كشاورزي و به دنبال آن شكوفايي اقتصاد كشور كمك به سزايي كند. بخش كشاورزي تامين كننده بيش از يك پنجم توليد ناخالص داخلي، يك پنجم اشتغال، بيش از چهار پنجم نيازهاي غذايي و بيش از يك چهارم صادرات غيرنفتي كشور است.
با وجود اهميت اقتصادي توليد و عرضه شير در صنعت دامپروري، متاسفانه اين صنعت با مشكلات فراواني مانند وابستگي قيمت و توليد شير به توليد وعرضه علوفه، زياد بودن ضريب تبديل خوراك به محصول، نبودن نژاد مناسب گاو شيري در كشور، توليد حدود دوسوم شير در بخش سنتي، عدم درجه بندي و بسته بندي مناسب و رعايت نكردن استانداردهاي لازم براي نگهداري محصول ، كمبود مراكز جمع آوري شير نسبت به شير توليد شده در كشور، عدم استفاده از فناوري هاي جديد در صنعت شير و عدم برخورد قاطع با فرآوري كنندگان غيرمجاز و بدون مجوز مواجه است.
تاثير قيمت شير و گوشتاكبر سلماني، دانش آموخته دانشكده اقتصاد، مديريت و بازرگاني دانشگاه تبريز با راهنمايي دكتر رضا رنج پور و مشاوره دكتر حبيب آقاجاني، در پايان نامه كارشناسي ارشد خود به بررسي عوامل اقتصادي موثر بر عرضه شير در ايران پرداخته است.
هدف اصلي او در اين معالعه بررسي تاثير عوامل اقتصادي موثر بر عرضه شير در ايران و بررسي روند اين عوامل اقتصادي به تفكيك استان ها است. فرضيه هاي اصلي مورد بررسي او در اين تحقيق، تاثير مثبت قيمت خريد شير و تاثير منفي قيمت گوشت و هزينه نهاده هاي دامي بر عرضه شير در ايران است.
براين اساس در راستاي اهداف تحقيق از5 متغير مستقل و داده هاي 28استان ايران در بازه زماني 1381- 1392استفاده كرده است.
نتايج پژوهش او نشان داده است كه بررسي تخمين قيمت شير و سطح مرتع با وقفه يكساله و تعداد دام تاثير مثبت بر عرضه شير داشته است و قيمت گوشت با يك سال وقفه و هزينه نهاده هاي دامي تاثير منفي بر عرضه شير در ايران دارد.
توليد فرآورده هاي دامي در كشورهاي پيشرفته صنعتياو در اين پژوهش عنوان كرده است كه توليد و نقش فرآورده هاي دامي در اقتصاد كشور اهميت ويژه اي دارد. در كشورهاي پيشرفته صنعتي و توسعه يافته سهم زيادي از درآمد، حاصل از توليدات دامي و كشاورزي است.
به عنوان مثال در كشور آلمان 75 درصد كل بخش كشاورزي را محصولات دامي تشكيل مي دهد. در كشور ايران دامپروري و توليدات دامي از نظر درآمد و ايجاد اشتغال و به لحاظ خودكفايي داراي اهميت مضاعف است.
با اين وجود، اين توليدات دامي به هيچ وجه جوابگوي تقاضاي در حال رشد نيست. پيشرفت هر جامعه با كيفيت تغذيه آن جامعه مورد سنجش قرار مي گيرد و پيشرفت اقتصادي يك جامعه ارتباط مستقيم با سلامت فكر افراد آن جامعه دارد.
بخش كشاورزي و دامپروري در تحكيم پايه هاي اقتصادي كشورهاي روبه رشد و در حال گذار، نقشي اساسي ايفا مي كند. ازآنجايي كه بخش كشاورزي و دامپروري ازنظر تامين نيازهاي غذايي مردم، تامين مواد اوليه صنايع، اشتغال افراد و ايجاد درآمد اهميت دارد، ثبات و استمرار اين بخش از عوامل عمده كمك كننده به ثبات اجتماعي و رشد اقتصادي جامعه به شمار مي آيد.
محصولات لبني ايران از نظر كيفي مطلوب نيستدر بخش ديگري از اين تحقيق ذكر شده است كه دامداري در زمره صنايع پويا و اشتغال زاست و از همه مهمتر اينكه بخش دامداري با امنيت غذايي و سلامت جامعه گره خورده و به عنوان يكي از اصلي ترين بخش هاي توليد مواد پروتئيني و لبني، اهميت عمده اي در تغذيه انسان ها دارد.
بررسي ها نشان مي دهد كه ميزان مواد غذايي توليد شده در ايران از نظر كمي كافي است اما ازنظر كيفي در سطح مطلوبي نيست.
شير، به عنوان پايه محصولات لبني، در تغذيه انسان نقش ارزنده اي دارد و كشورهاي جهان بر توليد، تجارت و مصرف بهينه آن سرمايه گذاري هنگفتي مي كنند. در اين راستا، اهميت شير گاو در كل شير توليد شده به مراتب بيش از ديگر دام هاي شيري است.
برآوردهاي كشش قيمتي و درآمدي شير نشان مي دهد كه اين كالا، كالايي كشش ناپذير و ضروري است به دليل ضرورت مصرف و نداشتن جانشين، اين ماده غذايي در سبد غذايي خانوار ايراني از اهميت ويژه اي برخوردار است.
در طول سه دهه گذشته، با توجه به روند افزايش هزينه هاي توليد در بخش كشاورزي به علت وجود تورم در اقتصاد كشور، پايداري اقتصادي فعاليت هاي كشاورزي به شدت مورد هجوم واقع شده و قدرت خريد كشاورزان كاهش يافته است؛ توليد درآمد در بخش كشاورزي مستقيما «تحت تاثيرسياست هاي دولت بر مالكيت زمين، قيمت گذاري قابليت دسترسي نهاده ها، در دسترس بودن بازارهاي مناسب و ديگر» انگيزه هاي توليد كشاورزي است.
نقش سياست هاي دولتي در تقويت اين صنعتاز آنجايي كه صنعت لبنيات سهم عمده اي در ارز افزوده و اشتغال بخش كشاورزي دارد محصولات اين صنعت با تامين ارزان ترين منابع پروتئيني كشور، سهم قابل توجهي در سبد مصرفي خانوار ايراني دارد به همين خاطر، دولت با اتخاذ سياست هاي مختل و اثرگذاري بر مولفه هاي بازار لبنيات به ويژه شير، به حمايت از توليدكنندگان و مصرف كنندگان اين صنعت پرداخته است اما در بخش دامپروري نوسانات قيمت شير متناسب با نوسنات هزينه هاي توليد شير نيست.
با ادامه اين وضعيت انتظار مي رود كه جمعيت دام و توليد شير رشد كمتري داشته باشند؛ بنابراين در سياست دولت نيازمند نگاه دوباره به مطالعه و تقويت كل سيستم توليد شير با استفاده از فناوري جديد، بهبود در مكانيرم توليد شير، پرداخت اعتبارات، پوشش ريسك و دسترسي بيشتر به بازار به منظور افزايش سودآوري، كاهش خطر ابتلا به بيماري دام، تشويق به پرورش حيوانات لبني و توليد شير دارد.
پس وجود سياست هاي كارآمد براي تداوم فعاليت هاي دامداران از ضروريات بخش كشاورزي پايدار است. در چنين شرايطي، كنترل عوامل اقتصادي موثر بر عرضه شير كه عمدتا به مثابه ابزار تنظيم سياست هاي دولت براي ايجاد تعادل در صنعت دامپروري، اهميت مي يابد به گونه اي كه مي تواند شرايط مناسبي را جهت هماهنگي رشد و توسعه اقتصادي ايجاد كند.
در اين راستا بررسي عوامل اقتصادي مؤثر بر عرضه شير براي پايداري در صنعت دامپروري و همچنين بخش كشاورزي اهميت مي يابد.
ازآنجايي كه علاوه بر دامداري هاي صنعتي در بيشتر مناطق روستايي ايران شغل بسياري از خانوارها دامداري سنتي است و همچنين درآمد حاصل از توليد شير و ديگر محصولات دامي سهم زيادي در تامين معاش اين خانوارها دارد و از طرفي ديگر وجود نوسانات شديد تورم در سال هاي اخير و متاسفانه به دليل فاسد شدن آسان شير و وجود بازار انحصار چند جانبه خريد، تورم، هزينه هاي بالاي نهاده هاي دامي و از طرفي عدم وجود حمايت مستمر دولت از اين بخش موجب عدم ثبات دامداري سنتي و صنعتي كشور ما شده است و منجر به ايجاد مشكلات و تنگناهاي شديد در صنعت دامپروري شده است.
بنابراين به منظور برنامه ريزي دقيق و بهتر براي افزايش توليد و عرضه شير، شناسايي عوامل اقتصادي تاثيرگذار بر توليد و عرضه شير اجتناب ناپذير و ضروري است.